Column Corné van Zeijl | BNR

Finland en Denemarken wijzen eurobonds af. Dat is positief nieuws. In theorie zijn eurobonds een goed idee. Nu de VS er alles aan doen om hun eigen positie als financiële grootmacht te ondermijnen, zou de EU in dat gat kunnen springen. Er kan een grote markt met eurostaatsobligaties komen, een markt die op dit moment nog erg gefragmenteerd is. Diverse onderzoeken geven aan dat de EU-landen daardoor goedkoper kunnen lenen, wat een 0,2% lagere rente op staatsobligaties zou betekenen. Voor Nederland is dat een besparing van ongeveer €1 mrd per jaar.Ik ben altijd voorzichtig met dit soort ‘what if’-onderzoeken. Zeker als grote banken het hebben uitgerekend. Ze denken waarschijnlijk meer aan hun eigen portemonnee dan aan de risico’s die ermee gepaard gaan. Bedenk: we hebben al eurobonds. Daar zijn we tijdens de coronacrisis ingefoezeld. ‘Never waste a good crisis’, dachten ze in Brussel, en dus haalden ze eurobonds van stal. Het zou een eenmalige exercitie zijn. Maar volgens de goede oude Brusselse traditie van de kamelenneustheorie wordt het nu opnieuw geprobeerd. De kamelenneus is een metafoor voor een situatie waarin het toestaan van een kleine, ogenschijnlijk onschuldige handeling de deur opent voor een grotere, duidelijk ongewenste situatie. Is de neus van de kameel eenmaal binnen, dan volgt de rest van het dier uiteindelijk ook wel. Dat het plan opnieuw wordt gebracht, geeft meteen de betrouwbaarheid van de beleidsmakers aan. Het was toch eenmalig? Het nieuwe eurobondprogramma is naar verwachting slechts €150 mrd. Wat is nou €150 mrd op de totale Europese economie van €13.400 mrd? Maar als je eenmaal met de eerste tranche hebt ingestemd, is er eigenlijk geen reden om de volgende niet goed te keuren. En zo hobbelt de rest van de eurobondkameel de tent binnen. Het grote risico is dat je hiermee alle drukmiddelen om de zuidelijke landen tot begrotingsdiscipline te dwingen, uit handen geeft. Frankrijk is het ultieme voorbeeld. In de afgelopen twintig jaar hield het zich slechts drie jaar aan de Maastrichtcriteria. Drie jaar! Elk jaar was er de belofte dat het volgend jaar beter zou gaan en elk jaar werd die belofte gebroken. Momenteel is het land zelfs bezig de pensioenleeftijd te verlagen. Dat betekent een nog groter overheidstekort. Mijn voorstel: laat Frankrijk en de overige zuidelijke landen eerst maar eens bewijzen dat ze hun zaken financieel op orde hebben. Dan kunnen we duidelijke regels met harde straffen instellen als ze zich er niet aan houden. Pas daarna kunnen we eens gaan nadenken over eurobonds. Niet andersom. Laat eerst maar eens een trackrecord zien. Ik zou zeggen van een jaar of twintig. Net zo lang als ze hun beloften hebben gebroken. Over de column van Corné van Zeijl Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via c.zeijl@cardano.com. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Als je vluchtig naar de koersen kijkt, lijkt het alsof het eerste halfjaar niet zo bijzonder was. De S&P 500 steeg dit jaar tot nu toe 5%, de AEX 3,5%. Maar schijn bedriegt en u weet dat er flink wat beweging is geweest. Die cijfers mogen dan goed klinken, maar als u in een wereldaandelenindex had belegd, had u toch 4% verloren. De belangrijkste verklaring is de enorme daling van de Amerikaanse dollar. Aan het begin van het jaar dacht iedereen nog dat pariteit – één dollar voor één euro – slechts een kwestie van tijd zou zijn. De Amerikaanse economie was ijzersterk en zou onder Trump alleen maar sterker worden. Tegelijkertijd lag de Europese economie met de pootjes omhoog. In een halfjaar tijd is dat perspectief volledig gedraaid. Altijd interessant om te zien dat iedereen optimistisch is als de dollar ten opzichte van de euro op een piek staat. En na (let op: na) de scherpste daling sinds tijden is iedereen somber. Ik zag zelfs al rapporten van grote zakenbanken met koersdoelen van $1,40 per euro. Opeens is de toekomst van de dollar als reservemunt van de wereld gedoemd. Om Mark Twain maar aan te halen: ‘Het bericht over mijn dood was overdreven.’ Dat geldt ook voor de dollar. Gezien de houding van de Amerikaanse regering zullen steeds meer partijen naar alternatieven voor de dollar gaan zoeken. Maar het zal nog wel even duren voordat de dollar zijn titel van reservemunt zal verliezen. Subjectieve verhalen doen het altijd goed, maar de belangrijkste verklaringen kunnen we gewoon in de markt vinden Als eerste is er het renteverschil tussen de Verenigde Staten en Europa. Dat is in het eerste halfjaar flink gedaald. Dat maakt de dollar relatief onaantrekkelijk. Het renteverschil tussen Amerikaanse en Duitse tweejarige obligaties bedroeg in het begin van het jaar nog bijna 2,4%-punt. Dat is geslonken naar 1,9%-punt, wat de dollar minder aantrekkelijk maakt. Daarnaast zaten speculanten aan het begin van het jaar massaal short in de euro en long in de dollar. Die posities zijn inmiddels helemaal omgedraaid. Voor aandelenbeleggers maakt dat heel wat uit. Niet alleen bij de vertaling van Amerikaanse aandelenkoersen in euro’s. Ook in het Europese bedrijfsleven. Maar liefst een derde van de omzet van de Europese bedrijven wordt in dollars verdiend. Denk in Nederland aan bedrijven als Ahold, Aegon, Shell, Wolters Kluwer en Relx. Ahold genereert bijvoorbeeld 60% van zijn winst in de VS. In het tweede kwartaal was de gemiddelde dollarkoers 7% lager. Dat geeft dus een negatieve impact op de winst van circa 4%. Als iedereen zo somber is, zal de ergste dollardaling wel achter de rug zijn. Maar ik vraag me af of aandelenbeleggers wel genoeg rekening houden met die valutaire tegenwind. Ik zou voorzichtig zijn. Over een paar weken begint het winstcijferseizoen. Dat belooft spannend te worden. Over de column van Corné van Zeijl Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via c.zeijl@cardano.com. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Er lijkt weer een nieuwe beleggingshype te ontstaan. Zo’n hype is lucratief als je er op tijd in zit en er op tijd weer uit bent. De meeste beleggers beginnen en eindigen te laat. Met een flink verlies en vele tranen tot gevolg. Dit keer betreft de hype bitcoinbedrijven, die met geleend geld deze crypto kopen. Omdat de bitcoin zo hard stijgt, doen deze bedrijven het prima, beter dan de munt zelf. Logisch: door het geleende geld is de hefboom flink. Het grote voorbeeld is Strategy. De koers daarvan steeg in de afgelopen twee jaar van $30 naar $380. Het bedrijf heeft al bijna 600.000 bitcoins opgekocht, die nu $63 mrd waard zijn. De beurswaarde van Strategy is $108 mrd. Beleggers zijn dus bereid om een flinke premie te betalen. Het bedrijf maakt inmiddels zelfs kans om in de S&P 500-index te worden opgenomen. Dat succes smaakt naar meer, dus volgen andere bedrijven. Het Japanse Metaplanet kiest dezelfde strategie. Van failliete hotelketen is het nu een perpetuum geldmachine geworden. De koers ging in slechts twee jaar 95 keer over de kop. Hoe meer er van dit soort bedrijven komen en hoe meer geld ze lenen, hoe meer vraag er is naar bitcoins. En aangezien het aanbod daarvan vaststaat, moet de prijs wel stijgen. Het lijkt alsof je geen geld kan verliezen. Maar speculeren met geleend geld op een speculatief instrument is het stapelen van risico’s. En dat gaat goed, zolang de koers van de bitcoin maar blijft stijgen. Ik vraag me wel af wie er zo onverstandig is om aan deze bitcoinbedrijven geld te lenen. Waar gewone beleggers ook nog upside hebben, hebben de geldleners vooral downside als het misloopt. Gezien het succes van Strategy en Metaplanet is het logisch dat er meer van dergelijke opportunistische initiatieven zullen komen, die ook weer bitcoins gaan kopen. En daarmee wordt de hype verder versterkt. Bij een hype is het vaak een goede strategie om gewoon mee te doen. Totdat de muziek stopt natuurlijk – dan is de vraag: is er nog een stoel te vinden. Het tweede cruciale aspect om succesvol te speculeren in een hype is dus op tijd afscheid nemen. In theorie helpt een stoplossorder daarbij. Maar in de praktijk moet je oppassen. Als de bubbel in één grote klap barst, heb je waarschijnlijk niks aan je stoplossorder. Ik kan u wel vertellen hoe je met een hype moet omgaan, maar ik zeg er gelijk bij dat het niets voor mij is. Voordat je het weet, is het Metaplanet-hotel omgetoverd in een Hotel California. U kent dat nummer van de Eagles vast wel: ‘You can check out any time you like, but you can never leave.’ Over de column van Corné van Zeijl Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via c.zeijl@cardano.com. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.See omnystudio.com/listener for privacy information.

De afgelopen tijd regende het opzeggingen onder de Nederlandse ceo’s bij Flow Traders, IMCD en Galapagos. Vooral het vertrek van Valerie Diele-Braun was bijzonder. Ze was net iets meer dan een jaar aan de slag bij IMCD, maar zei één dag voor de cijfers en de jaarvergadering per direct op. Het doet me aan de Tempo-Team-reclame uit 2004 denken. Daarin wordt feestelijk afscheid genomen van een uitzendkracht die er slechts twee dagen heeft gewerkt. Diele-Braun zei op vanwege persoonlijke redenen. Daar kan van alles onder vallen. Maar waarom vlak voor de cijfers en de jaarvergadering? Zelfs als de reden bijzonder ernstig was, had je toch wel een dag kunnen wachten. De koers kelderde op de dag van aankondiging met 9,5%. Logisch, want dit klinkt als foute boel. De volgende dag steeg het aandeel weer op de kwartaalcijfers, met 7,5%, want de resultaten waren toch oké. Ik zou zeggen, publiceer dan direct ook de kwartaalcijfers, om de onrust weg te nemen. Een gemiste kans van het zittende management. Bij Flow Traders zagen we ook iets dergelijks. Daar vertrok de ceo omdat ‘hij zijn passie wilde gaan volgen’. Hij wil wat gaan doen met AI. Serieus? Als je ceo wordt, denk je daar toch van tevoren grondig over na. Met een basissalaris van €1,9 mln per jaar besluit je niet na twee jaar ineens dat je toch ‘iets leukers’ wilt gaan doen. Wat voor flauwekul ik het ook vind, het past wel in een internationale trend. Zelfs in de VS neemt het aantal opzeggingen flink toe. Uit het jaarlijkse onderzoek van Challenger, Gray & Christmas blijkt dat in 2024 maar liefst 373 ceo’s hun functies vaarwel zeiden. Het was ten opzichte van 2023 een stijging van 24%, en de grootste ooit. Toegegeven, het was niet allemaal vrijwillig. De verklaring achter de grote stijging ligt in de toegenomen regeldruk en de toegenomen druk van toezichthouders, actiegroepen en activistische aandeelhouders. Zeker in de VS raakt het management bekneld tussen meer diversiteit of juist meer antiwoke. Daarnaast zijn de salarissen inmiddels zo riant, dat financiële prikkels hun effect verliezen. En als geld geen stimulans meer is, is de motivatie soms moeilijk op te brengen. Dat zie je ook in vrijwilligersorganisaties terug. Die zijn erg moeilijk te managen, want het salaris is geen drukmiddel meer. Mijn tip aan toekomstige ceo’s: denk goed na voordat je die functie gaat bekleden. Het kan een veeleisende baan zijn, maar de vergoeding is navenant. Als je er na korte tijd achter komt dat het ceo-schap toch niets voor je is, veroorzaak je niet alleen persoonlijke teleurstelling maar ook aanzienlijke schade voor het bedrijf. Leiderschap vraagt op dit niveau om meer dan alleen ambitie. Het vereist vasthoudendheid, visie en verantwoordelijkheidsgevoel. Dat misten de genoemde ceo’s klaarblijkelijk. Over de column van Corné van Zeijl Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via c.zeijl@cardano.com. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Vrijwel iedere econoom denkt dat Trumps beleid een drama is. Maar dat doet eigenlijk niet ter zake. De Amerikaanse president is er en gaat de komende vier jaar niet weg, we zullen er dus mee om moeten gaan. Dan is het goed om ook eens naar de positieve kant van zijn beleid te kijken. De belegger in mij heeft namelijk geen mening, maar reageert op basis van de ontstane situatie. Tijd om even uit mijn bubbel te stappen. Door Trumps beleid staan de economische verwachtingen onder druk, waardoor de olieprijs is gedaald. Daarnaast draaien de Opec-landen de oliekraan verder open. Meer aanbod en minder vraag leiden tot een lagere olieprijs en daarmee een lagere benzineprijs. Trump had het beloofd en de Amerikaanse kiezer is er erg blij mee. Ook geven steeds meer bedrijven aan dat ze in de VS willen investeren. Het aantal Amerikaanse bedrijven dat reshoring in hun earnings calls noemt, is verdrievoudigd. Al is dat makkelijk gezegd, maar niet zo makkelijk gedaan. En de importtarieven leveren een hoop geld op. Alleen weten de meeste kiezers niet dat ze dat waarschijnlijk zelf betalen. De grote architect achter dit beleid is Howard Lutnick, een miljardair die nu minister van handel is. Zijn bedrijf Cantor Fitzgerald werd keihard geraakt tijdens 9/11. Alle 658 medewerkers in het WTC kwamen om bij die aanslag. Door een bijzonder toeval was hij niet op kantoor. Hij heeft er zijn levenswerk van gemaakt om het bedrijf opnieuw op te bouwen. Geen salarisdoorbetaling voor de families van de omgekomen personeelsleden. Wel zette hij een fonds op dat hij vulde met 25% van de winst van het nieuwe bedrijf. Het kon ook mislukken. Maar het werd een succes. Met dezelfde pragmatische aanpak stapte hij in de Trump-regering. Musk zou $2000 mrd aan overbodige overheidskosten wegsnijden, maar vond slechts totaal $150 mrd, zeg $15 mrd per jaar. In werkelijkheid is dat waarschijnlijk een stuk lager. Lutnick zou de importtarieven binnenharken. Onze eigen Cardano-econome heeft berekend dat importtarieven maximaal $250 mrd tot $300 mrd op jaarbasis opleveren. Je kunt zeggen dat beide mannen dramatisch hebben gefaald. Maar je kan ook stellen dat iedere extra dollar die wordt opgehaald, winst is. Bovendien is het de kiezers nu wel duidelijk dat de overheid niet permanent kan uitdijen. En dat Amerika niet eeuwig kan leunen op import uit het buitenland. De glas-halfvolbenadering is dat de mannen misschien wel voor $315 mrd meer overheidsopbrengsten hebben gezorgd. NB. De nieuwe regering gooit er met de One Big Beautiful Bill ook gelijk weer $240 mrd per jaar uit. De belegger in mij mag dan moeite doen om de positieve kant van dit economische experiment in te zien, de mens in mij verlangt heel erg terug naar een normale pre-Trump-wereld. Over de column van Corné van Zeijl Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via c.zeijl@cardano.com. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Amerika leeft op te grote voet, daarom is het handelsbalanstekort ook zo groot. Daarbij vergeet men even voor het gemak dat de VS een enorm overschot hebben in de dienstensector. De diensten die wij afnemen van zakenbanken en technologiebedrijven, zijn echter niet genoeg om de goederenstroom te compenseren. Maar de marges op die diensten zijn wel vele malen hoger. President Trump wil dat goederentekort met importtarieven bestrijden. Dat is slecht voor de economie. Maar het voordeel is wel dat die tarieven bedrijven stimuleren om meer in de VS te produceren. Al is het de vraag of ze het nog wel kunnen. Maar goed, Trump zei dat Amerikaanse kinderen ook genoeg hebben aan twee poppen, in plaats van dertig. Ik weet niet of de Amerikaanse consument wel in is voor een beetje consuminderen. Als je als land continu meer koopt dan verkoopt, betekent dat ook dat het buitenland jou geld moet lenen om dat allemaal te kunnen betalen. Anders gezegd: de VS importeren goederen en exporteren dollars. In plaats van een importheffing op goederen kun je ook een belasting opleggen op de dollars die weer terugkomen. Dat heeft een beetje hetzelfde effect. Dat staat in sectie 899 van Trumps One Big Beautiful Bill. Buitenlanders kunnen belast worden als ze passief inkomen uit de VS ontvangen. De juridische grondslag waarop dat zal gebeuren is nog erg onduidelijk. Als je qua financiering zo afhankelijk van het buitenland bent als de VS, neem je daarmee een aanzienlijk risico. Want waarom zouden buitenlandse investeerders het land nog geld lenen als het dreigt die inkomstenstroom weer af te pakken. En het vertrouwen van buitenlandse beleggers staat sinds Trumps aantreden al sterk onder druk. Beleggers maken zich er nog niet druk over. Nu de term Taco (Trump Always Chickens Out) de ronde doet, denken beleggers dat de soep niet zo heet gegeten zal worden als hij wordt opgediend. Sinds de ophef over sectie 899 heeft de Amerikaanse obligatiemarkt nauwelijks bewogen. Sterker nog, door de zwakke economische cijfers deze week is de rente zelfs iets gedaald. Maar die sectie 899 blijft wel een risico. Stel, je belegt in 10-jarige Amerikaanse staatsobligaties met een rente van 4,4%. Voordat je die rente ontvangt, zegt de Amerikaanse overheid: wij heffen daar eerst een belasting van 0,9% op. Dus je krijgt nog maar 3,3%. Waarom zou je dan nog in Amerikaanse staatsobligaties beleggen? Dit extra risico is (nog) niet ingeprijsd. Tijdens de laatste persconferentie werden er vragen aan Trump over de Taco trade gesteld. Dat zal zijn ego flink hebben aangetast. Het risico is dat hij daarom niet meer op domme ideeën terugkomt. Kan iemand de president vertellen dat zijn Taco trade briljant is? Anders is er een grote kans dat hij aan domme ideeën blijft vasthouden. Bang om voor kip te worden uitgemaakt. Over de column van Corné van Zeijl Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via c.zeijl@cardano.com. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Er is nogal wat ophef over het feit dat private-equitybelegger KKR tegenwoordig eigenaar is van de Zwarte Cross. Tja, je hebt je aandeelhouders niet altijd voor het kiezen als je het bedrijf verkoopt. De oprichters deden het in 2021 over aan Superstruct en dat werd eind 2024 door KKR overgenomen. En nou zegt Youp van ’t Hek ook nog zijn optreden bij de Zwarte Cross af. Het is wel een beetje hypocriet van Youp. Ik ben benieuwd of er dan ook geen Becel of Blue Band in zijn koelkast staat. En boekt hij dan geen vakantiehuisje meer bij Roompot? Ruilt hij zijn Batavus- of Sparta-fiets in? Kijkt hij niet meer naar SBS? Parkeert hij niet meer bij Q-Park. Enzovoort, enzovoort. Daarmee beseffen we dat het Amerikaanse grootkapitaal in de haarvaten van onze maatschappij zit. Het management van de Zwarte Cross noemt KKR de boze stiefmoeder. Een terechte benaming, vind ik, onder meer vanwege het sprinkhanengedrag. Het is een beetje het Ben & Jerry’s-dilemma. Dat alternatieve ijsjesmerk werd door de oprichters aan Unilever verkocht. Maar Ben Cohen en Jerry Greenfield waren het vaak niet eens met het beleid van het moederbedrijf. Tja, dan had je niet moeten verkopen. Dus Youp zegt zijn optreden af. En dan? Verandert de wereld? Deze actie is slechts voor de bühne, maar ja, dat is zijn corebusiness. Als hij mij uit zijn blote hoofd de bedrijven kan noemen waarin KKR belegt waar hij het niet mee eens is, wil ik hem het voordeel van de twijfel geven. Over Youp maak ik me geen zorgen, wel over al die vrijwilligers die aan de Zwarte Cross meewerken. Ik kom graag naar Lichtenvoorde en heb er zelfs een paar keer mogen optreden. Ik ben elk jaar verbaasd over het enthousiasme en de hoeveelheid vrijwilligers. Sommige van die achtduizend (!) vrijwilligers zullen zich nu toch wel afvragen: sta ik me hier nou een beetje voor de winst van het grootkapitaal uit te sloven? Een voordeel is wel dat je nu dus in de Zwarte Cross kunt beleggen. Voordat u denkt: dat is mooi, dan koop ik een paar aandelen KKR en heb ik die paar extra biertjes op de Zwarte Cross zo terugverdiend, eerst even wat cijfers. KKR heeft een beleggingsportefeuille van ruim $700 mrd. Superstruct is naar schatting overgenomen voor €1,3 mrd. Dat is dus slechts 0,2% van het totaal. En Superstruct heeft tachtig festivals. De Zwarte Cross is daar maar een van en daar schenken ze naar schatting 1,8 miljoen biertjes. Het is heel jammer dat zelfs de Zwarte Cross in handen is gevallen van Amerikaans private equity, maar het is een feit. Misschien dat ik dit jaar ook een of twee biertjes laat staan. Gewoon voor het gevoel, gewoon voor de bühne. Over de column van Corné van Zeijl Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via c.zeijl@cardano.com. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Eigenlijk zou het voorpaginanieuws moeten zijn, maar de renteaardbeving in Japan wordt nauwelijks opgepikt. Onterecht. Er lijkt de afgelopen tijd sprake van een parabolische stijging: de Japanse dertigjarige rente ging in drie maanden van 2,2% naar 3,1%. Volgens premier Shigeru Ishiba is de financiële situatie van zijn land slechter dan die van Griekenland. Dat is bijzonder, want meestal doet de politiek er alles aan om problemen te bagatelliseren. Maar het klopt wel. Japan heeft een schuldquote van maar liefst 263% van de economie. Bij Griekenland is dat ‘slechts’ 147%. Daarmee heeft de Bank of Japan een probleem. De afgelopen decennia wilde die centrale bank de lange rente drukken en kocht daarom jaar na jaar enorme hoeveelheden staatsobligaties op. Zoveel, dat hij nu 52% van de totale obligatiemarkt bezit. Een dertigjarige Japanse staatsobligatie zakte in vijf jaar met ruim 40%. Als de bezittingen van de centrale bank zo hard dalen, daalt dus ook de solvabiliteit ervan. Hoeveel vertrouwen krijgt hij dan nog? De Japanse overheid zit eveneens in een lastig parket: rentelasten en aflossingen zijn nu al goed voor een kwart van de totale uitgaven. Dat zal met deze rentebeweging nog verder stijgen. Daarmee zijn rentelasten het koekoeksjong in de begroting. Alles wat de overheid daaraan kwijt is, kun je niet aan andere nuttige dingen uitgeven. In hoeverre gaan wij de naschokken van een renteaardbeving in Japan voelen? In de VS, die toch al niet zulke schokbestendige staatsfinanciën hebben, zijn de gevolgen het merkbaarst. De Amerikaanse president wil een lagere rente, maar doet er alles aan om het vertrouwen te ondermijnen. Beleggers eisen daarom juist een hogere rente. De waarschuwingen van de kredietseismologen worden in de wind geslagen. Als Moody’s zijn kredietoordeel verlaagt, ligt het volgens de regering aan de macro-econoom van die instelling. Vreemd, want die heeft niets met het kredietoordeel te maken. Nu al kost een verzekering tegen het faillissement van de Amerikaanse overheid 0,55% per jaar. Pikant detail: voor de Griekse staatschuld betaal je hetzelfde. Natuurlijk kunnen de VS gewoon aan hun schulden voldoen. Maar dan moeten ze wel de belastingen verhogen. En dat is politiek onmogelijk. Sterker nog: er ligt nu een wetsvoorstel om de belastingen verder te verlagen. De VS kunnen ook dollars bijdrukken. Maar wil je dan nog wel je geld aan dat land uitlenen? De aardbeving op de Japanse obligatiemarkt maakt duidelijk dat we het einde hebben bereikt van wat overheden wereldwijd aan schulden kunnen dragen. Die waarschuwing kunnen we beter niet in de wind slaan. Maar het betekent wel dat de politiek moeilijke keuzes moet maken. En in de huidige tijd van populisme word je daar in de verkiezingen keihard voor afgestraft. Een dilemma. Over de column van Corné van Zeijl Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via c.zeijl@cardano.com. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Na een verbazingwekkende rally staan de aandelenkoersen bijna op hetzelfde niveau als voor ‘bevrijdingsdag’, toen de Amerikaanse president Trump met zijn heffingen kwam. Het doet een beetje denken aan de coronadip. Het leek toen ook zo logisch dat er een wereldwijde recessie zou komen. In 2020 viel door de lockdowns de consumentenvraag compleet weg. De correctie in de aandelenmarkt was kort en hevig. Degenen die de dip kochten, zonder na te denken of de economie in een sinkhole zou wegzakken, bleken achteraf de beste beleggingsrendementen te hebben gemaakt. Ook toen was er een scherpe herstelrally. Je had gewoon moeten blijven zitten. Dat de beurzen stegen, kwam door de maximale fiscale en monetaire steun die werd gegeven. Een groot verschil met nu. Fiscaal zitten met name de VS wel aan hun maximum. Het begrotingstekort komt naar verwachting zo rond de 8% uit in 2025. En monetair lijkt de Fed ook niet erg bereidwillig de rente op korte termijn te verlagen om de economie te ondersteunen. Men wil eerst kijken of de hoge importtarieven een blijvend effect op de inflatie hebben. Of wordt dit een herhaling van 2022? Ook toen zagen we na een flinke daling een scherp koersherstel. Maar in tegenstelling tot 2020 verpieterde dat snel. En kwam er weer een correctie en nog een correctie. Pas in het najaar werd de bodem echt goed aangestampt. Dat koersendrama van 2022 had een aantal oorzaken. Als eerste: beleggers waren veel te enthousiast. Het jaar begon met een koers-winstverhouding van 22 (net als 2025). Dat geeft aan dat de verwachtingen voor de winstgroei erg hoog waren. Ten tweede: de centrale banken moesten de rente flink verhogen. De stijgende inflatie was niet zo van voorbijgaande aard (transitory, herinnert u zich dat woord nog?) als de beleidsmakers hadden gehoopt. Door de hoge rentegevoeligheid van de Amerikaanse economie zorgt een hogere Fed-rente normaal gesproken voor afkoeling. Dit keer dus niet. Veel mensen met een hypotheek hadden hun rente vastgezet. Dus wordt 2025 een 2020-achtig jaar of lijkt het meer op 2022? De geschiedenis herhaalt zich niet, maar rijmt vaak wel. Ik denk dat de kans op een serieuze afkoeling van de Amerikaanse economie een reëel risico is. De hogere importtarieven hebben een negatief effect. En de voortdurende onzekerheid zorgt dat bedrijven en consumenten voorzichtiger worden. Dat heeft impact op de winsten en uiteindelijk dus ook op de koersen. Daarbij komt het potentiële risico dat beleggers nu echt het vertrouwen in Amerikaanse staatsschulden verliezen. Ik denk dat 2025 gewoon 2025 wordt. Minder economische groei, minder winstgroei. Of misschien zelfs een winstdaling gecombineerd met een wat lagere waardering. Simpelweg allemaal wat minder, maar wel met genoeg reuring. Over de column van Corné van Zeijl Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via c.zeijl@cardano.com. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Niemand had verwacht dat Buffett zijn aftreden zou aankondigen. Zelfs zijn opvolger Greg Abel wist van niets. Je zou toch zeggen dat je dat van tevoren even bespreekt. Sindsdien is de koers van Berkshire met 4% gedaald, oftewel er is $45 mrd aan beurswaarde afgegaan. Vooraf is er veel gediscussieerd over de hoogte van de Buffett-premie. Nu weten we het dus. Persoonlijk vind ik die 4% nog wel meevallen. Beleggers hielden er natuurlijk wel rekening mee dat iemand van 94 niet het eeuwige leven heeft. Zonder Buffett is Berkshire maar een gewoon bedrijf. Toen Abel werd gevraagd wat hij met de enorme hoeveelheid cash gaat doen, zei hij dat ‘het een geweldig bezit’ was. Warren Buffett had ongetwijfeld een gevatter antwoord gegeven. Die $350 mrd cash geeft ook aan hoe eigenwijs Buffett was. Een gewone manager zonder Buffetts aura, zoals Greg Abel, gaat daar veel meer kritiek op krijgen. Naast eigenwijs was Buffett bovendien én integer én superslim én zonder groot ego én no-nonsense. Die integriteit blijkt onder andere uit zijn uitspraken over de te lage belastingen die hij betaalde. Het Buffett-model is eigenlijk simpel: je belegt in bedrijven met winstgroei. Het liefst een beetje saaie, maar groeiende bedrijven tegen een niet al te hoge prijs. En dat doe je met geleend geld. Bij gewone beleggers pakt beleggen met geleend geld vaak niet goed uit. Degene die het geld heeft uitgeleend wil het altijd op het meest ongunstige moment terug. Als je een effectenkrediet hebt en de koersen dalen hard, dan zijn de effecten die als onderpand dienen te weinig waard. En moet je je aandelenportefeuille liquideren net als de koersen gedaald zijn. Buffett heeft dat slim opgelost. Het geld komt van de verzekeraar binnen Berkshire Hathaway en dat geld zit vast. Als de verzekeringsklanten het niet meer vertrouwen, kunnen ze niet zomaar hun geld opvragen. Bovendien gebruikt hij de leverage met mate. Daarom is hij in het verleden altijd in staat geweest om bedrijven te helpen in tijden van nood. Zoals de redding van Goldman Sachs ten tijde van de kredietcrisis. Wel tegen een flinke prijs natuurlijk. Opmerkelijk is dat diverse onderzoeken aangeven dat Buffetts aandelenkeuzes nauwelijks aan het superrendement hebben bijgedragen. Als hij zijn strategie had uitgevoerd met aandelenindexfondsen met overeenkomstige karakteristieken was de uitkomst vrijwel hetzelfde geweest. Eén ding is zeker. Er zal geen tweede Buffett komen. Wie kan nog zestig jaar lang een superrendement laten zien? Berkshire is in die periode met 19,9% gemiddeld per jaar gestegen, terwijl de S&P 500 in die periode met iets meer dan 10% per jaar steeg. Met een investering van $10.000 zestig jaar geleden zou u nu meer dan $1 mrd hebben gehad. Nee, dat trackrecord zal voorlopig nog wel even ongeëvenaard blijven. Over de column van Corné van Zeijl Corné van Zeijl is analist en strateeg bij Cardano en belegt ook privé. Reageer via c.zeijl@cardano.com. Deze column kun je ook iedere donderdag lezen in het FD.See omnystudio.com/listener for privacy information.